In heel Nederland is er een tekort aan woningen. Daarom presenteert Hugo de Jonge in maart het woningbouwprogramma. Hiermee wil het Rijk de regie terugnemen in bouwen van woningen. Dit is nodig volgens Minister de Jonge, want het woningtekort is groot. “Huizen zijn te duur, mensen met een middeninkomen vallen nu te vaak buiten de boot. Als we wonen overlaten aan het vrije spel der krachten, geldt het recht van de sterkste en raken mensen in de knel. Een plek om te wonen is een grondrecht, maar de laatste jaren voor te veel mensen een nauwelijks bereikbaar voorrecht geworden. Daar moet met deze brede woon- en bouwagenda verandering in komen.” Er ligt een plan om 900.000 woningen in heel Nederland te bouwen tot 2030. In de regio Foodvalley zijn naar verwachting 40.000 extra woningen nodig. Daarom hebben regio Foodvalley, provincie Gelderland en het Rijk afspraken gemaakt over hoe de ruimte in de regio wordt vormgegeven. Dit plan wordt de verstedelijkingsstrategie genoemd.
Proces verstedelijkingsstrategie:
Wat houdt de verstedelijkingsstrategie dan precies in? En wat voor effect heeft het op jouw woonomgeving? De regio Foodvalley, provincie Gelderland en het Rijk hebben afspraken gemaakt over hoe de ruimte in de regio wordt vormgegeven. Dit plan wordt de verstedelijkingsstrategie genoemd. Op 14 november zijn de samenwerkingsafspraken tussen deze drie overheidslagen vastgelegd. Hierin wordt onder andere vermeld hoeveel en waar woningen worden gebouwd tot 2040. In Foodvalley Zuid zijn dit tot 2030 18.500 woningen en in Foodvalley Noord 6500 woningen. In totaal zijn dit 25.000 woningen tot 2030. Later komen daar nog eens 15.000 woningen bij tot 2040. Zo kom je op een totaal van 40.000 woningen tot 2040 in de gehele Foodvalley.
Waar gaan al deze woningen gebouwd worden? In ieder geval zo min mogelijk in weilanden. Een belangrijk uitgangspunt van de verstedelijkingsstrategie is dat de woningbouw niet ten koste mag gaan van landschappelijk groen. Daarom heet het akkoord ‘meer landschap, meer stad’. Om die reden zijn gebieden als Kernhem Noord en station Ede-Wageningen in Ede en de Spoorzone in Veenendaal aangewezen gebieden voor grootschalige woningbouw, maar ook buitenstedelijke gebieden zoals Ede Zuidoost/KennisAs en De Klomp in Ede kunnen een metamorfose verwachten.
Momenteel liggen er dus verschillende afspraken en deze worden opgenomen in de regio deal van de Foodvalley. Afspraken die hier o.a. instaan gaan over woningbouw en mobiliteit. Het Rijk reserveert middelen voor een mobiliteitspakket, de bijdrage van het Rijk is in totaal 100 miljoen euro.
Pilot bijeenkomst
Op papier ziet het er mooi uit: snel woningen bouwen zonder dat het ten koste gaat van het landschap. Maar naast de woningen die er nodig zijn, liggen er ook andere vraagstukken en thema’s zoals: energie, het klimaat, landschap, leefomgeving en mobiliteit. Hoe gaat deze strategie de komenden jaren vorm krijgen? De verstedelijkingsstrategie is een grote opgave voor de regio Foodvalley. Over de invulling van deze opgave wisselen raadsleden uit alle acht Foodvalley gemeenten van gedachten op een bijeenkomst op 12 oktober. De meeste raadsleden lijken positief tegenover het realiseren van groei te staan, maar er zijn ook zorgen en veel vragen: voor wie worden woningen eigenlijk gebouwd? Voor inwoners van de regio of mensen uit de Randstad? Waar gaan woningen precies gebouwd worden en wie beslist daarover? Zo geeft gemeente Veenendaal aan weinig eigen grond te bezitten en over de gemeentegrens dient te bouwen om aan de woningbouwbehoefte te voldoen. Ook voor Ede is het een uitdaging om de juiste bouwlocaties te vinden. Hoe kunnen alle aspecten van de verstedelijkingsstrategie integraal worden ingevuld en wie neemt de regie daarover? Wie draait op voor de kosten van sociale huur- en koopwoningen?
Naast de realisatie van woningbouw wordt tijdens de avond ook gesproken over de thema’s mobiliteit, leefbaarheid en economie. Veel raadsleden lijken zich zorgen te maken over de infrastructuur: het is momenteel al druk op de wegen. Daarom verdient verkeersveiligheid aandacht en moeten veel verkeerssituaties te worden verbeterd zodra er wordt bijgebouwd, vinden de raadsleden. Daarnaast maken raadsleden zich zorgen over groene buitengebieden, zoals het Binnenveld, het groene gebied tussen Ede, Wageningen en Veenendaal. Het woningbouw vraagstuk en natuurbehoud lijken niet met elkaar verenigbaar, volgens sommige aanwezigen. Verder merken sommige raadsleden op dat economie maar beperkt in de verstedelijkingsstrategie voorkomt. Daarom vinden zij het belangrijk dat er genoeg bedrijvigheid wordt gerealiseerd voor alle inwoners. Maar ze vragen zich af: waar is er nog ruimte voor werklocaties en bedrijventerreinen in een regio waar de ruimte al schaars is? Nu de woningbouwplannen steeds concreter worden, lijken de zorgen rondom deze kwestie ook luider te worden. Alleen is met deze opgave in 2019 al ingestemd en kunnen de gemeenteraden zich niet meer terugtrekken. Hoe gaan ze nu om met die opgave?
De komende maanden duiken wij samen met De Gelderlander in deze vragen: waar gaat er gebouwd worden? En wie neemt het voortouw in de besluitvorming: neemt het Rijk, de provincie Gelderland, de organisatie regio Foodvalley de individuele gemeenten of projectontwikkelaars de regie?
[Deze publicatie is tot stand gekomen met de steun van Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.]
