Dat luchtverontreiniging in Ede een punt van aandacht is, is niet onbekend. Met onder andere landbouw en snelwegen in de buurt, heeft Ede niet bepaald de schoonste lucht van Nederland. “De biomassacentrales dragen daar natuurlijk ook aan bij. Daarom zijn we ook met MPD in gesprek over de uitstoot. Ze voldoen aan de wettelijke eisen, maar het zou mooi zijn als we een verbeterplan opstellen. Er kan meer”, aldus wethouder Hoefsloot, die de energietransitie in zijn portefeuille heeft. Zoals het er nu naar uitziet, zal de uitstoot van de biomassacentrales met 25 tot 35 procent afnemen.
“De filters staan al lang op de planning. Zelfs de financiering is al aangevraagd, maar van ontwikkeling tot plaatsing van filters kost echter vier jaar tijd”, legt Valentijn Kleijnen uit. Hij is de directeur van MPD. De Gemeente Ede voerde het laatste half jaar extra druk uit om de maatregelen te versnellen. Het vernieuwen van de technieken in de centrales om de uitstoot zo te verminderen blijkt een proces van de lange adem.
Filterpakketten
Voor de nieuwe filters, waarvan de installatie in 2021 start, zijn drie opties: pakket A, pakket B of pakket B+. MPD heeft toegezegd zelf de technieken uit pakket A te installeren. Dit betekent dat er een waterwasser komt, die de emissies wast, waardoor de kans op stankoverlast volgens MPD verdwijnt. Ook haalt pakket A de laatste schadelijke stoffen voor de nabijgelegen woningen uit de lucht. “Je kunt precies berekenen hoeveel emissie bij een woning terechtkomt. Bij de nabijgelegen woningen gaat het dan om een minimale hoeveelheid en 200 meter verderop is het nul. Dat gaan we nu helemaal naar nul brengen”, aldus Kleijnen.
Mogelijk komen er ook B-pakketten in een of meer biomassacentrales, wat een aanvulling zou zijn op pakket A. Dit zou niet alleen de emissie die bij de huizen terechtkomt verminderen, maar ook zorgen dat de emissie die ‘wegwaait’ vermindert. “Bij de B-maatregelen zouden we alles eruit gooien en installeren wat het allerbeste is. De afgelopen jaren testten we welke techniek het beste was door in de verschillende installaties verschillende technieken te installeren”, legt Kleijnen uit. Uit deze verschillende technieken is een winnaar naar voren gekomen, die met financiële hulp van de provincie of het Rijk hopelijk binnenkort in alle centrales zit. “De gemeente heeft aan ons gevraagd of we de filtertechnieken versneld kunnen doorvoeren. Vervolgens hebben we gezegd dat we willen kijken of de B-opties mogelijk zijn om vanuit de provincie of het Rijk te realiseren. Ik heb de hoop dat het lukt”, vertelt Kleijnen. “We hebben ook C-opties, die zijn onbetaalbaar. Daarmee haal je meer CO2 uit de lucht dan je uitstoot. Maar dat is financieel nog niet haalbaar.”
Bedrijfsgeheim
Hoewel het deels duidelijk is wat de verschillende filterpakketten inhouden, is over de werking van de verschillende pakketten en filtertechnieken weinig bekend. MPD staat ook niet te trappelen om hier openheid over te geven. “We hebben een kleine voorsprong van ongeveer twee jaar op het gebied van techniek. Die voorsprong proberen we vast te houden, om het als bedrijf makkelijker te hebben. Het is een vrije markt met concurrentie, dus om nou alles op straat te gooien… Dat is niet slim. Uiteindelijk worden de technieken van iedereen, want we gaan voor duurzaamheid, maar we hebben er wel in geïnvesteerd en behouden daarom even onze voorsprong”, legt Kleijnen uit.
Wethouder Hoefsloot heeft beperkte kennis over de precieze technieken die zijn toegepast in de centrales. Hij ziet dit echter niet als een probleem. “Dat is niet mijn rol, het is niet mijn expertise. Binnen de gemeente zijn er wel een paar deskundige ambtenaren die er iets meer vanaf weten, maar die weten ook veel minder dan de mensen van MPD. Die mensen zijn zelf precies op de hoogte van de technieken.” Voor Hoefsloot gaat het erom dat het goed werkt. “Voor dit soort biomassacentrales gelden bepaalde wettelijke normen vanuit het Rijk, en daar voldoen ze gewoon aan.”
Voor omwonenden
MPD benadrukt dat de maatregelen die nu genomen worden, in dienst staan van bezorgde omwonenden van de centrales. Er hoeven wettelijk gezien geen nieuwe filtertechnieken te worden toegepast omdat het bedrijf voldoet aan de uitstooteisen. Maar vanwege de ongerustheid van burgers wil het bedrijf meer doen. “We hebben onderschat hoe er een negatieve verbintenis wordt gelegd aan de wolk waterdamp die uit de schoorsteen komt. Mensen die er wonen denken misschien: ‘Waarom moet dit bij ons?’”, aldus Kleijnen. “Daarom moeten we er iets mee.”
Ongelukkige plaatsing
Over de plaatsing van de biomassacentrales is wethouder Hoefsloot achteraf dan ook niet helemaal gelukkig. “Die aan de Dwarsweg is goed geplaatst, die ligt redelijk ver van de bewoonde wereld af. Maar die in Ede-zuid, die zit echt in een woonwijk. En daarvan kun je met de kennis van nu met recht afvragen: had je dat wel moeten doen? Daar doen we nu niks meer aan, maar dat is wel een vraag die je met de wijsheid van nu zou kunnen stellen. De gemeente gaat over de bestemmingsplannen, dus ik neem aan dat we dat destijds hadden kunnen tegenhouden. Dan denk ik: die centrale in Ede-zuid, dat is jammer, dat die daar staat.” Kleijnen wil dit nuanceren, want waar de biomassacentrales staan, stond eerst andere industrie. “Op de Knuttelweg stond bijvoorbeeld altijd een fabriek die kunststof slangen maakte”, zegt hij.
Aan de locatie van de centrales is uiteraard niets meer te doen, maar aan de toegepaste technieken wel. Het is nog even afwachten welke pakketten geïnstalleerd zullen worden, maar volgens de planning zal in 2021 gestart worden met het plaatsen van de nieuwe filters.
Bureau Spotlight doet onderzoek naar de biomassacentrales in Ede. Wil jij je ervaring delen? Stuur dan een mailtje naar [email protected], dan nemen we contact met je op!
