Twee jaar geleden kwam Adel Hamzaoui, penningmeester van de Marokkaanse Vereniging, met een krantenknipsel aanzetten bij de rest van het bestuur. ‘Immanuëlkerk wordt verkocht’, stond erboven. “Dit pand is perfect, laten we gewoon informeren”, zei het bestuurslid tegen Zerkouni. Voor 2018 moest de Marokkaanse Vereniging een nieuw onderkomen hebben van de gemeente, want het huidige gebouw van moskee An-Noer, een slooppand aan de Begoniastraat, was maar tijdelijk.
Van buiten doet het gebouw aan als een oud clubhuis, waar je gedachteloos langs fietst. Het lage gebouwtje, dat ooit een gymzaal was, valt weg tussen wild struikgewas en een nieuwe supermarkt. Binnen hebben verschillende ruimtes dubbele functies. Enkel de gebedsruimtes worden als zodanig gebruikt, maar ook die zijn te klein voor het aantal leden. Het gebouw heeft zijn beste tijd gehad.
Hechte band
De Marokkaanse Vereniging en de Protestantse Gemeente hebben een gedeelde geschiedenis die teruggaat naar 2001, na de aanslagen in New York. “We zagen een tweedeling ontstaan in de samenleving en vroegen ons af: is het niet goed om als Barneveldse kerken en moskeeën de handen ineen te slaan? Zo kunnen we elkaar vinden op de momenten we elkaar nodig hebben”, zegt Zerkouni.
Voor de Marokkaanse Vereniging biedt de Immanuëlkerk ruimte en kansen. Er volgen enkele gesprekken tussen de kerkenraad en de vereniging. “Er was meteen een klik. Dit hebben we in onze zak, dachten we.”
Beide kanten delen dezelfde zorgen. “Hoe ga je om met mensen die wegblijven uit de kerk of moskee? Hoe zet je vrijwilligers in? Die thema’s verbinden ons, waardoor we makkelijker met elkaar konden praten dan met een projectontwikkelaar die het vooral over geld heeft’’, zegt Zerkouni.
Dat het gebouw blijft staan, is voor de PGB een vereiste, vertelt voorzitter Eppie Fokkema van de kerkenraad. “We willen niet dat de kerk wordt gesloopt. Daarnaast vinden wij het ook belangrijk dat de kerk haar maatschappelijke bestemming behoudt. Het plan van de Marokkaanse Vereniging voldeed aan onze eisen. De kerk blijft in gebruik en krijgt een maatschappelijke functie.”
De gemeente van de Immanuëlkerk heeft aanvankelijk gemengde gevoelens bij de verkoop van de kerk . “Enerzijds wilden de leden graag dat het gebouw blijft staan en een gelijksoortige bestemming krijgt. Anderzijds is het moeilijk voor hen om de kerk los te laten”, zegt Fokkema. “Er zijn leden die bijna hun hele leven diensten hebben bijgewoond in de Immanuëlkerk.”
Elke euro omdraaien
Na de onderhandelingen tussen de Marokkaanse Vereniging en de PGB blijken andere belangstellenden ook een kans te krijgen om een bod uit te brengen. “Dat was een enorme teleurstelling. We hadden al een bod uitgebracht en konden niet opboksen tegen hogere biedingen. Als vereniging moeten we elke euro omdraaien”, vertelt voorzitter Zerkouni.
De Marokkaanse Vereniging lijkt naast het gebouw te grijpen. Zerkouni belt met kerkenraadslid Wim Broekhuizen, met de boodschap dat de vereniging zich terug wil trekken. “Want we hadden ons voorstel al gedaan.”
Maar Broekhuizen drukt hem op het hart om toch naar de presentaties te komen. ‘’,’Het is heel belangrijk dat je er bent en dat je je verhaal doet’, zei Broekhuizen.’’ De vader van Zerkouni, die inmiddels overleden is, wist hem uiteindelijk echt over de streep te trekken. “‘Als je niet gaat, heb je bij voorbaat al verloren’, zei hij.”
Zerkouni en een ander bestuurslid zijn toen ‘toch maar voor de goede orde’ gegaan. Terwijl de concurrentie strak in het pak zit en de gelikte powerpoint-presentaties voorbij flitsen, doen ze hun verhaal. “Daar stonden we dan in onze gewone kloffie”, lacht hij. Toen ze de deur uitgingen, dachten ze allebei: ‘dit hebben we verloren’.
Goed nieuws
Diezelfde avond, om half twaalf, gaat de telefoon. Zerkouni gaat uit van slecht nieuws. ‘Dit is typisch zo’n tijdstip om te zeggen dat we het niet geworden zijn’, denkt hij nog. Dan pakt hij de telefoon op. “Ik bel je om je te feliciteren”, klinkt het aan de andere kant van de lijn. “Er is unaniem voor jullie gekozen. Niemand stemde tegen.”
Het raakt hem nog steeds. Eraan terugdenkend krijgt Zerkouni tranen in zijn ogen. “Tegenwoordig word je als moslim telkens ter verantwoording geroepen voor iets waar je niets mee te maken hebt. Maar in dit geval gebeurde het tegenovergestelde. Mensen gunden ons deze plek.”
“Een moskee in een kerk, dat is geen gemakkelijke kwestie. Dat snappen we natuurlijk ook”, zegt Zerkouni. “Maar we willen het niet overnemen, maar voortzetten. Eigenlijk willen we van het etiket ‘moskee’ af en er een multicultureel centrum van maken, zodat iedereen zich welkom voelt. Zo is het ook met de profeten gegaan. Zij bouwden voort op datgene dat er al was. Natuurlijk verschillen we op bepaalde punten. Maar wat we voortzetten, dat is hoop.”
Bureau Spotlight doet onderzoek naar de herbestemming van afgestoten en leegstaande kerkgebouwen in de regio Foodvalley.
Reageren niet meer mogelijk.