Wat is de Rekenkamer?
Elke bestuurslaag, zoals bijvoorbeeld de gemeente, is verplicht om een onafhankelijke toezichthouder te hebben. Dit heet de rekenkamer. Een gemeentelijke rekenkamer controleert of de gemeente haar werk goed
Het rapport is bijna negentig pagina’s lang en staat vol met jargon. Hiaten, lacunes, verwijzingen en begrotingen. Het is maar een kleine greep woorden uit het onderzoek van de rekenkamercommissie naar de regio Foodvalley.
Eerder publiceerden we al een artikel over wie er nu eigenlijk aan het roer staan bij de regio Foodvalley, maar dit onderzoeksrapport laat zien waar de struikelblokken in de samenwerking zitten en geeft de gemeenten handvatten om hier mee om te gaan. Tegelijkertijd biedt het jou, als inwoner van regio Foodvalley, een mogelijkheid om in te zien waar de gemeenten mee bezig zijn en of ze ook daadwerkelijk stappen tot verbetering nemen.
We hebben het hele rapport uitgepluisd en hebben hieronder een aantal zaken op een rijtje gezet.
Waar de Rekenkamercommissie over struikelt
Een van deze onderwerpen is de formulering van de doelstellingen. Deze zouden SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) moeten zijn, maar dat is niet altijd het geval. Daardoor is het voor een aantal projecten (waaronder Ruimtelijke ontwikkeling/ordening, Economie en Werkgelegenheid) moeilijk te zien wanneer de doelen bereikt zijn en of de deelnemende gemeenten tevreden zijn met het resultaat.
Daarnaast zijn ook niet alle gemaakte kosten duidelijk in zicht gebracht. Zo zijn in de regiobegroting alleen de kosten van het regiokantoor te zien zijn. De werkprogramma’s en projecten gaan namelijk via de deelnemende gemeenten zelf en dus ook via hun begrotingen. Dat is in principe wel te achterhalen, maar de financiële gegevens over de realisatie van de programma’s nauwelijks. Hierdoor is het haast onmogelijk om de effectiviteit van de financiële inzet van gemeenten in het samenwerkingsverband te controleren.
Ook draagt de manier waarop projecten (zoals bijvoorbeeld het Regionaal Energieloket en de Innovatiemonitor) worden begroot bij aan de onduidelijkheid over de financiële inzet van gemeenten. De uren die medewerkers in FoodValley projecten steken worden namelijk niet begroot onder de noemer ‘Regio Foodvalley’. De feitelijke kosten vallen dus hoger uit dan in de begroting staat.
Onduidelijkheid over de informatievoorzieningen
Een andere zaak is de voortgangsrapportage. Tot en met 2017 was dit namelijk een ‘gewoon’ document, maar inmiddels is dit een magazine met de naam ‘Groei!’. Uit interviews van de Rekenkamer blijkt dat het magazine weinig handvatten biedt waarop gemeenteraden kunnen aansturen. Groei! leest meer als een brochure voor externen.”
Daar komt ook nog bij dat de gegevens, in de ‘Groei!’ van 2018, niet altijd volledig zijn. Zo is er het project WerkgeverServicepunt (WSP). De activiteiten, die voor WSP moeten worden gedaan, waren al waren afgerond. Toch gaat het project onder dezelfde naam verder, maar met nieuwe activiteiten. Dat staat alleen niet in de informatie over status en vooruitgang.
Een ander punt gaat over de afstand tussen de raadsleden en de regio. Zij vertellen dat zij een grote afstand ervaren. Hierdoor vinden zij het lastig om de kaderstellende en controlerende rol ten aanzien van de regio goed uit te voeren. Terwijl dat een van hun belangrijke taken is.
Wat de gemeenten daarvan vinden
De gemeenten Ede, Wageningen, Rhenen en Veenendaal hebben een reactie gegeven op het rapport ‘Zicht op Foodvalley’. Hieronder per gemeente de reactie
Ede onderschrijft de conclusies van het rapport, zoals bijvoorbeeld de verbetering van de informatievoorziening, maar concludeert ook dat een groot deel van de punten van het rapport rechtstreeks verband houden met de ontwikkelingen van de Regiodeal an Agrifood 2030. Hierin worden de aanbevelingen van de Rekenkamer namelijk al in verwerkt.
Rhenen sluit zich aan bij de verbetering van de informatievoorziening. Verder benadrukken ze wel dat doelen, volgens hen, niet altijd SMART te formuleren zijn.
Veenendaal vindt dat de informatievoorziening eigenlijk al flink wat aandacht krijgt, maar sluit het niet uit als aandachtspunt. Over de financiële stromingen melden zij niet veel, behalve dat de geldstromen in de boekhouding van programma’s en projecten wel te vinden zijn.
Wageningen schrijft dat de informatievoorziening aanzienlijk is verbeterd (bijvoorbeeld door ‘Groei!’) en het college betreurt het dat de raadsleden afstand ervaren tot wat er in de regio gaande is. Ze zeggen open te staan voor concrete suggesties tot verbetering.
Verder benadrukken ze de aandacht voor de financiële stromingen en de keuzes die gemaakt worden over de rol van het bestuur en de bezetting van het regiokantoor.
Wil je het rapport zelf lezen? Dat kan! Klik hier om het rapport in te zien.
Heb jij vragen over het rapport ‘Zicht op Foodvalley’, zijn er onduidelijkheden of wil je gewoon wat delen over het onderwerp? Stuur dan een mail naar [email protected]
