“Een ellendig plan wat betreft het verkeer”. Zo noemt de Bennekomse Ted Benschop, de plannen voor het Broekakkerplein. “We horen over planten naast de parkeerplaats, straatklinkers en het voegwerk in de gevel. Maar de crux zit juist op de veiligheid en haalbaarheid van de verkeerssituatie. Dat wordt nu behandeld als puntje op de i”, zegt Benschop. Hij is niet alleen omwonende, maar werkt ook als adviseur voor overheidsinstanties op het gebied van management en strategie.
In hartje Bennekom wil de Albert Heijn uitbreiden. Om de verwachte toename van klanten op te vangen, voorziet het plan in een parkeergarage onder het aanliggende Broekakkerplein. Een plan dat op hoofdlijnen slecht onderbouwd is, zo blijkt uit onderzoek van Bureau Spotlight.
In onze artikelen kunnen we lang niet alles vertellen. Persoonlijke ervaringen, extra achtergrondinformatie, onze keuzes en frustraties. In onze nieuwsbrief is daar wél ruimte voor! Regelmatig vragen we daarin ook om jouw hulp. Want wie weet er beter wat er in de regio speelt dan de inwoners zelf? Meld je aan voor de nieuwsbrief!
Het pijnpunt: verwachte verkeerstoename
De Van den Tweel Groep, eigenaar van de Albert Heijn, krijgt in 2019 van gemeente Ede de opdracht om een plan te maken voor meer parkeerplekken op het Broekakkerplein. Een voorwaarde om de supermarkt te vergroten. ”Uiteindelijk gaat de gemeente hierover: als de gemeente niet wil meewerken, kun je als bedrijf ook niet uitbreiden”, legt Gerard van den Tweel, directeur van het bedrijf, uit.
Omwonenden vrezen dat het plan zal leiden tot een toename van verkeer. Veel van hen vinden de verkeersveiligheid rondom de Albert Heijn nu al onder de maat, blijkt op een informatieavond in maart dit jaar. De Kerkstraat is een smalle straat en de enige toegangsweg voor autoverkeer naar het Broekakkerplein. Benschop woont zelf in deze straat: “Ik zie dagelijks kwetsbare mensen voorbij lopen en fietsen: ouderen met rollators, ouders met kinderwagens, en jonge kinderen.” De straat is niet alleen de route naar de winkels in Bennekom centrum maar ook naar scholen, de bibliotheek en woonvoorzieningen voor ouderen in de buurt.
Van den Tweel geeft telefonisch toelichting. Zijn bedrijf heeft in zes steden Albert Heijn supermarkten, waaronder in Bennekom. Van den Tweel woont zelf in Nijkerk. “Uiteindelijk wil je dat het centrum van Bennekom levendig blijft. Dat mensen het dorp niet gaan verlaten. We willen een prachtige winkel neerzetten voor de consument, zodat ze met plezier winkelen. Dat is ook goed voor de uitstraling van Bennekom”, zegt Van den Tweel. Maar, stelt Benschop: “De plannen sluiten niet goed aan op de belangen van de omwonenden. De architect zit vol ideeën, maar begrijpt niet dat wij ons vooral zorgen maken om veiligheid en verkeersoverlast.”
Van den Tweel zegt de zorgen van de Bennekommers serieus te nemen, maar zelf weinig te kunnen doen op het gebied van verkeersoverlast en -veiligheid. “Dit gaat over de inrichting van de openbare ruimte, dat is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Burgers moeten met suggesties komen. Als zij zeggen: er moet een drempel in, dan moet daarover gesproken worden.” Gemeente Ede geeft geen reactie op vragen van Bureau Spotlight. Ze zegt eerst begin mei de gemeenteraad aanvullend te informeren, omdat er nog veel vragen bestaan over het project. De inhoud van dat informatiemoment of wat daarna de vervolgstappen zijn, is niet duidelijk.
Moeizaam participatieproces
In eerste instantie is de Van den Tweel Groep als initiatiefnemer volgens de gemeente verantwoordelijk om omwonenden mee te nemen in de planontwikkeling. Maar afgelopen november verandert na een amendement in de gemeenteraad de rol van de gemeente in het participatietraject; de gemeente zal deze samen met Van den Tweel vormgeven. De reden? “De bewoners verdienen een professionele en betrouwbare aanpak van de burgerparticipatie die met een samenwerking tussen gemeente en initiatiefnemer beter is gewaarborgd”, stelt het amendement. Op de precieze verdeling van de verantwoordelijkheid wil de gemeente nu nog niet ingaan.
Dat (een deel van) het participatietraject door een commerciële partij wordt georganiseerd, vindt Benschop een vreemde keuze. “Ik verwacht een onafhankelijke partij of de gemeente zelf. En niet dat de gemeente aan de ontwikkelaar vraagt: ga jij maar eens even de participatie regelen.” Van den Tweel zegt alle suggesties te verwelkomen. “We zijn in overleg met de gemeente, de andere ondernemers en omwonenden. Als het plan niet door iedereen gedragen wordt, dan zullen we er nog eens goed samen met de gemeente naar moeten kijken. Je kunt nooit iedereen tevreden houden”, aldus Van den Tweel.
Maar over de wijze waarop de participatie plaatsvindt zijn sommige bewoners kritisch. “Vooral de eerste bijeenkomst in december was geen participatie, maar informatie,” vertelt Rik Bijl. “Er lagen wel vraagformulieren in een hoekje, waar je opmerkingen kon maken over de plannen. Maar wat daar vervolgens mee gebeurd is, is onduidelijk”. De tuin van Bijl grenst aan het Broekakkerplein. Hij houdt de ontwikkelingen rondom het parkeerterrein nauwlettend in de gaten.
“Ik probeer waar mogelijk nog inspraak te organiseren, maar ik heb het gevoel dat we als omwonenden achter de feiten aan lopen”, zegt Bijl. Dat er een ondergrondse parkeergarage gaat komen, lijkt voor hem onbetwistbaar. “Andere invullingen van het plein lijken geen optie te zijn. Dat maakt het participatietraject beperkt.”
Alternatieven
Marco te Brömmelstroet is door een groep Bennekommers uitgenodigd mee te denken over alternatieve invullingen van het Broekakkerplein. Hij is hoogleraar op het gebied van mobiliteit aan de Universiteit van Amsterdam en inwoner van Ede. Te Brömmelstroet gelooft dat een sterke toekomstvisie op het gebied van mobiliteit kan helpen om een invulling te geven aan een plek als het Broekakkerplein. De hoogleraar is kritisch op de ruimte die de auto krijgt in de plannen van Van den Tweel en de gemeente. Hij denkt in plaats daarvan aan inzet op de fiets, lopen en het openbaar vervoer: “Je kunt je afvragen: Wat heb je gedaan of kun je doen om meer mensen op een andere manier te laten komen? Durf te experimenteren”, wenst hij van de gemeente.
De zorgen van bewoners op het gebied van verkeersveiligheid, maar ook de wenselijkheid van ruimte voor de auto in het centrum van Bennekom, zijn nog niet definitief beantwoord. In mei informeert het college de gemeenteraad. Intussen organiseren buurtbewoners zich, met Rik Bijl als een van de initiatiefnemers, om een gezamenlijke visie te ontwikkelen voor het centrum van Bennekom. Bureau Spotlight blijft de ontwikkelingen in het dorp in de gaten houden.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief van Bureau Spotlight en blijf op de hoogte van nieuwe publicaties.
